Guest blogged post από την Αφροδίτη-Μαρία Βράγκαλη
Το όμορφο μου καλοκαίρι τελειώνει για φέτος με την επίσκεψη μου στο νησί της Χίου και των Οινουσσών. Η Χίος γενικότερα ήταν ένας δύσκολος προορισμός, λόγω της μακρινής απόστασης από τον Πειραιά. Πλέον υπάρχουν και τα σύγχρονα πλοία που διανύουν την απόσταση μέσα σε 6 ώρες, οπότε είναι μία εύκολα προσβάσιμη επιλογή για τις διακοπές σας.
Σακίδιο στην πλάτη και ξεκινάμε λοιπόν. Βάλτε μπόλικη βενζίνη, εξοπλίστε με μεγάλη μνήμη την ψηφιακή σας, αγοράστε πολλά μπουκάλια νερό γιατί η Χίος είναι τεράααααστια και η ενοικίαση αυτοκινήτου αν δεν έχετε δικό σας είναι must…
Φτάνοντας στο λιμάνι δεν πολυενθουσιάζεσαι με αυτό που αντικρίζεις, καθώς η ρυμοτομία και ο χαμός από αυτοκίνητα σου θυμίζει Αθήνα σε τρελούς ρυθμούς (άσε που οι Χιώτες δεν είναι και το καλύτερο παράδειγμα τυπικού οδηγού)! Προσπερνάμε λοιπόν τον σκόπελο “κίνηση” και οδεύουμε προς τα μνημεία της Χώρας.
Το νησί κατοικείται από το 6.000 π.Χ. περίπου, σύμφωνα με τα αρχαιολογικά δείγματα και η πόλη της Χίου χτίστηκε απο Ίωνες το 1000 π.Χ. Σήμερα αριθμεί 29.000 κατοίκους (κάντε υπολογισμό τώρα και στα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν). Το ιδανικότερο για να απολαύσετε τη Χώρα είναι να την γυρίσετε πεζή.
Ξεκινάμε από το κεντρικό σημείο της πόλης που είναι ο μεγάλος και δροσερός δημοτικός κήπος. Κοντά στην πλατεία, υπάρχουν τα αξιοπρόσεκτα κτίσματα που διασώθηκαν από την εποχή της Τουρκοκρατίας στο νησί, το Μπαϊρακλή Τζαμί, το Οσμανιέ Τζαμί, καθώς και τις Οθωμανικές κρήνες. Επίσης άξιζει να επισκεφθείτε το Βυζαντινό μουσείο (Μετζιτιέ Τζαμί) που στεγάζεται σε οθωμανικό τέμενος.
Από το κέντρο της πλατείας, η οδός Κένεντυ οδηγεί στην επίσημη πύλη του μεσαιωνικού κάστρου της Χίου. Η οικοδόμηση του φρουρίου ανάγεται στα τέλη του 10ου αιώνα και κυρίως στον 11ο αιώνα στη θέση περίπου της αρχαίας πόλης και σε άμεση σχέση με το λιμάνι. Το κάστρο που κατοικείται συνεχώς από την εποχή που κτίσθηκε μέχρι σήμερα, έχει τα χαρακτηριστικά του παλαιού κατοικημένου φρουρίου, δηλαδή στενά δρομάκια, πολλά ερείπια και κτίρια ποικίλων εποχών.
Στη συνέχεια μπορείτε να δείτε το Αρχαιολογικό μουσείο, το Ναυτικό μουσείο, τον Καμμένο και τον Γοτθικό Πύργο και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Αυτή είναι η βασική γνωριμία με την πόλη, μιας και οι πραγματικές ομορφιές της Χίου κρύβονται κατά μήκος όλου του νησιού, από τη βόρεια έως τη νότια πλευρά της.
Εγώ θα περιγράψω εδώ τη δική μου διαδρομή που ξεκίνησε αρχικά την πρώτη μέρα με οδήγηση και εξερεύνηση της βόρειας Χίου, δεύτερη μέρα με την κεντρική Χίο για να καταλήξω στη νότια πλευρά της και στα περίφημα Μαστιχοχώρια.
Βόρεια Χίος
Έχουμε αφήσει πίσω μας τη Χώρα και συναντάμε τον πρώτο οικισμό που είναι ο Βροντάδος, πολύ γνωστός για το έθιμο του ρουκετοπόλεμου το βράδυ της Ανάστασης. Στην περιοχή Δασκαλόπετρα του Βροντάδου βρίσκεται το υπαίθριο Ιερό της Κυβέλης που είναι ιστορικά συνδεδεμένο με την τοποθεσία που δίδασκε τα έπη ο Όμηρος στους μαθητές του (ήταν Χιώτης στην καταγωγή).
Συνεχίζοντας, αξίζει να κάνετε μια στάση για καφέ στον Λαγκαδά με το πολυ όμορφο και γραφικό λιμάνι του. Το τοπίο όσο συνεχίζουμε έχει αρχίσει να γίνεται ορεινό και απομακρυνόμαστε πολύ από την παραλιακή. Περνάμε τα πολύ όμορφα Καρδάμυλα και ο δρόμος μας οδηγεί προς την ορεινή ενδοχώρα της Χίου. Εκεί θα συναντήσετε δεκάδες οικισμούς και χωριά που μόνο τοποθεσία νησιού δεν θυμίζουν στο υψόμετρο που είναι χτισμένα! Κάνετε στάση όπου νομίζετε εσείς για να καταλήξετε μετά από ώρα οδήγησης στον Βολισσό με το αξιόλογο μεσαιωνικό του κάστρο. Προσωπικά εγώ συνέχισα το ταξίδι μου γνωρίζοντας καθ΄οδόν τα χωριά της Βόρειας Χίου, για να καταλήξω στο Σπήλαιο του Αγίου Γάλακτος. Εκπληκτική εμπειρία, απίστευτος ο ξεναγός και σχηματισμοί που σε αφήνουν άφωνο. Μην το χάσετε!! Έχω επισκεφθεί πολλά μικρά και μεγάλα σπήλαια, αλλά το συγκεκριμένο παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον σε σχηματισμούς και μύθους.
Επιστρέφω αρκετά κουρασμένη, αλλά γεμάτη εικόνες στο τουριστικό θέρετρο του Καρφά, όπου και διαμένω για να γεμίσω μπαταρίες. Αύριο έχω να γυρίσω τον Κάμπο και την κεντρική Χίο.
Κεντρική Χίος και Κάμπος
Ο Κάμπος, μία από τις πιο όμορφες περιοχές της Χίου, συνιστά ένα μοναδικό οικιστικό σύνολο, όπου συνδυάζεται αρμονικά το εξαίρετο φυσικό τοπίο με ιδιαίτερα τοπικά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά. Τόπος κατάφυτος από περιβόλια εσπεριδοειδών, διάσπαρτος με παλιά αρχοντικά σπίτια, 6 μόλις χλμ στα Νότια της πόλης της Χίου. Ο Κάμπος έχει κηρυχθεί «ιστορικός τόπος» και «παραδοσιακός οικισμός», προστατευόμενος από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Φιλοξενώντας 38 βυζαντινές εκκλησίες και πολλά αρχοντικά (64 από αυτά έχουν κηρυχθεί ως διατηρητέα μνημεία από το Υπουργείο Πολιτισμού), μυεί τον επισκέπτη στην αρχοντιά και τον πλούτο που διέθετε η Χίος χάρη στο εμπόριο και τη ναυτιλία.
Δεν είναι τυχαίο ότι το χώρο αυτό επέλεξαν οι Γενοβέζοι κατακτητές του νησιού για να κτίσουν τις επαύλεις τους το 14ο αιώνα, ξεκινώντας τη συστηματική καλλιέργεια των εσπεριδοειδών και το εξαγωγικό εμπόριο, όσο και οι ντόπιοι αριστοκράτες στα μετέπειτα χρόνια (Ράλληδες, Αργέντηδες, Πετροκόκκινοι, Καλβοκορέσηδες, Μαυροκορδάτοι κλπ), οι οποίοι αποτελούν την ισχυρή άρχουσα τάξη στο νησί με τίτλους ευγενείας, οικόσημα και διεθνή παρουσία στο εμπόριο.
Οι Καρυές, τα Αυγώνυμα και η Ανάβατος σε συνδυασμό την Νέα Μονή ήταν οι προορισμοί μου για την δεύτερη μέρα.
Οι Καρυές αποτελούν ένα πολύ γραφικό χωριό με φοβερή θέα προς τη Χίο και τα παράλια της Τουρκίας, χτισμένο αμφιθεατρικά γύρω από την εκκλησία της Παναγίας. Τα Αυγώνυμα είναι ένα μικρό καστροχώρι, αλλά στην Ανάβατο, που δεν πρέπει να αφήσετε εκτός προγράμματος, ένιωσα το υπέρτατο δέος με την ερειπωμένη μεσαιωνική καστροπολιτεία σε απίθανο υψόμετρο.
Η Νέα Μονή δε, είναι το κάτι άλλο. Θεωρείται μνημείο της Ουνέσκο και το σημαντικότερο Βυζαντινό μνημείο ολόκληρου του νησιού. Μπαίνοντας στην κεντρική είσοδο αντικρίζεις τους σκελετούς της μεγάλης σφαγής του 1822 που αμφιβάλλω αν θα αφήσει ασυγκίνητο ακόμη και τον πιο σκληρό άνθρωπο. Η κεντρική εκκλησία χτίστηκε τον 11ο αιώνα και περιλαμβάνει λείψανα Αγίων, τοιχογραφίες αναλλοίωτες στο πέρασμα των αιώνων, καθώς και τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας (από τις σπάνιες εικόνες που η Παναγία δεν κρατά το Θείο βρέφος).
Επιστροφή στον Καρφά για γεύμα στις πολυάριθμες ταβέρνες που θα βρείτε εκεί (και αξίζουν σε σχέση με αυτές του υπόλοιπου νησιού), σύντομη βουτιά και ποτάκι στα τριγύρω μπαράκια. Με το πρώτο φως της επόμενης ημέρας, Μαστιχο-χώρια here I come!!
Νότια Χίος
Εδώ ξεκινά το υπερθέαμα γραφικότητας της Χίου. Τα πασίγνωστα μαστιχο-χώρια, τα καλύτερα διατηρημένα χωριά – κάστρα του νησιού. Πλούσια σε πολιτισμό, κουλτούρα και φυσικά ο τόπος καταγωγής της γνωστής σε όλους μας μαστίχας. Στη Νότια Χίο θα ανακαλύψετε και τις πιο όμορφες (κατά τη δική μου άποψη αλλά και πολλών άλλων) παραλίες σε όλο το νησί.
Η Καλαμωτή, τα Μεστά, η Βέσσα, το Πυργί, οι Ολύμποι, η Ελάτα είναι τα πιο γνωστά χωριά του Δήμου Μαστιχο-χωρίων. Πρόκειται για ανοιχτά μουσεία 700 ετών, χτισμένα κατά τη γενοβέζικη περίοδο. Τα Μεστά είναι το πιο καλοδιατηρημένο χωριό – κάστρο στο σύνολο των υπόλοιπων μαστιχο-χωρίων. Απίστευτα γραφικό, περπατάς ανάμεσα στα σοκάκια του και νιώθεις σαν να παίζεις σε ταινία εποχής του μεσαίωνα. Οι κεντρικοί πύργοι, οι πύλες και τα οχυρωματικά έργα κάνουν την ψηφιακή σου να παίρνει φωτιά. Οι δε ηλικιωμένες κυρίες ντυμένες παραδοσιακά δίνουν μια απίστευτη νότα φολκλόρ σε όλο το τοπίο.
Το Πυργί έχει τη μοναδική παγκοσμίως ιδιόρρυθμη παραδοσιακή διακοσμητική τεχνική των «Ξυστών», έθιμο που έφεραν μαζί τους οι γενοβέζοι, κάτι που δίνει στο χωριό μεσαιωνική ατμόσφαιρα εξίσου. Έξω από τους Ολύμπους βρίσκεται το επισκέψιμο και σούπερ εντυπωσιακό σπηλαιο-κατάβαθρο της Συκιάς, καθώς και το αρχαϊκό ιερό του Φανέου Απόλλωνα.
Και αφού γυρίσαμε όλα τα χωριά, κατεβήκαμε και στο σπήλαιο, μήπως είναι ώρα για ένα μπανάκι; Επίλεξτε το Εμπορειό με την πασίγνωστη ηφαιστιογενή παραλία γνωστή ως «Μαύρα βόλια», η οποία θα σας μαγέψει (εγω πήγα 5 φορες)! Εξίσου φοβερές είναι η Κώμη και τα Βουρλίδια. Οι θάλασσες είναι απίστευτα καθαρές, απότομα βαθειές, ίσως λίγο κρύες για μερικούς λόγω του ανοιχτού πελάγους, αλλά σίγουρα θα τις εκτιμήσετε μόλις αφήσετε τη Χίο.
Εδώ λοιπόν τελείωσαν για φέτος οι καλοκαιρινές μου εμπειρίες και περιπέτειες στα όμορφα ελληνικά μας νησιά all over! Θα ξαναχτύπησω σύντομα με νέους προορισμούς φθινοπωρινούς, χειμερινούς και ξανά καλοκαιρινούς πρώτα ο Θεός. Ως τότε καλο χειμώνα (σνιφ) σε όλους!
