Τον περασμένο Μάρτιο στελέχη της Νέας Δημοκρατίας είχαν εκφράσει την επιθυμία να ενισχύσουν την παρουσία του κόμματος στο διάλογο που διεξάγεται στο Internet, καθώς εκεί επηρεάζεται περί το 3-4% ή κατά άλλους περί το 10 % των ψηφοφόρων. H πορεία έδειξε ότι το κόμμα δεν κατάφερε να δημιουργήσει ένα σύστημα ενίσχυσης της παρουσίας του στον Διαδικτυακό κόσμο. Η εικόνα που εμφανίζουν σήμερα το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία στο Internet, είναι αποτέλεσμα -εκτός των άλλων- των μακροπρόθεσμων επιλογών των δύο κομμάτων, αλλά και της προσωπικής φιλοσοφίας του Γιώργου Παπανδρέου και του Κώστα Καραμανλή.
Μια σύγκριση της διαδικτυακής παρουσίας των δύο κομμάτων και της δράσης των δύο Προέδρων δεν αφορά μόνο τις επιδόσεις τους στις εθνικές εκλογές. Η αξιοποίηση του Internet από την επόμενη κυβέρνηση θα παίξει σημαντικό ρόλο στην ανασύνταξη του κράτους και στον εμπλουτισμό των θεσμών. Η ταλαιπωρία του πολίτη στις δημόσιες υπηρεσίες , αλλά και ο εγκλωβισμός των θεσμών σε παραδοσιακές δομές (πχ έλλειψη ελέγχου σε πολιτικούς, media κλπ), είναι δύο από τα πιο σημαντικά θέματα που έχει βάλει πολύ ψηλά στην agenda του ΠΑΣΟΚ ο Γιώργος Παπανδρέου. Είναι αδύνατον να προωθηθεί η αντιμετώπισή τους, χωρίς την αξιοποίηση της τεχνολογίας και του Internet.
Το knowhow.gr επιχειρεί στη συνέχεια μια σύνθεση και σύγκριση της πορείας Γιώργου Παπανδρέου – ΠΑΣΟΚ και Κώστα Καραμανλή – Νέας Δημοκρατίας στο Internet, στην οικοδόμηση Φήμης, Ανθρώπινων Δικτύων, Πολιτικού Κεφαλαίου και Επιρροής, την προετοιμασία κυβερνητικού προγράμματος με αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας.
Ακολουθεί η καταγραφή των βασικών διαπιστώσεων, με ευθύνη του Στάθη Χαϊκάλη:
Γιώργος Παπανδρέου – ΠΑΣΟΚ
Παιδεία στο Κόμμα: Επενδύει επί χρόνια στην καινοτομία και σε υποδομές μέσω του Ινστιτούτου Επιμόρφωσης και του Τμήματος Πληροφορικής, Διαδικτύου & Νέων Τεχνολογιών, το μεγαλύτερο τμήμα σε όλα τα κόμματα. Παράλληλα, διαθέτει 300 site οργανώσεων σε όλη την Ελλάδα, CRM, Blackberry για όλα τα στελέχη, διοργανώνει εσωτερικά σεμινάρια κλπ.
Εθελοντές & Μέλη: Αναλογικά, το ΠΑΣΟΚ φαίνεται να έχει το μεγαλύτερο αριθμό εθελοντών/φίλων με δράση στο Internet. Οι εθελοντές διαδικτύου, μετά από κάλεσμα του κ. Παπανδρέου το 2004, συμβάλλουν στην κινητοποίηση μέσω του Διαδικτύου, στην οργάνωση τοπικών πρωτοβουλιών και στη διοργάνωση καινοτόμων κεντρικών δράσεων (πχ η μαζική συμμετοχή τους στο project της διαφάνειας).
Συμμετοχή Προέδρου: Ο Γιώργος Παπανδρέου προωθεί σταθερά την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών από το κόμμα και τους εθελοντές. Παρακίνησε στελέχη και οργάνωσε τη σχετική διεύθυνση του κόμματος. Ο ίδιος έχει δώσει διαδικτυακές συνεντεύξεις το 2007 (wikipolitics) και το 2009 (tvxs) και ενθαρρύνει τον διάλογο σε όλα τα επίπεδα.
Προσωπική Δραστηριότητα Προέδρου: Γράφει ο ίδιος, παρακολουθεί. Το πιο σημαντικό: έχει δώσει πρωτοβουλία σε 3-4 πόλους ή συνεργάτες, που προωθούν Διαδίκτυο στην κομματική δράση.
Επικοινωνία Κόμματος: Ο Τομέας Επικοινωνίας επιμελείται τη συνολική εικόνα και τις καμπάνιες εντός και εκτός διαδικτύου. Διαδραστικές υπηρεσίες ενημέρωσης όπως το «φτιάξε το δικό σου RSS» στο pasok.gr, αλλά και οργανωμένη παρουσία σε δημοφιλή social media.
Καινοτόμες Δράσεις: Καινοτόμες οριζόντιες δράσεις και πλατφόρμες (πχ wikipolitics.gr, δράσεις εθελοντών στο πλαίσιο του ηλεκτρονικό περιοδικού re-public.gr κλπ).
Προετοιμασία Κυβερνητικού Προγράμματος: Έξι Ψηφιακές Δεσμεύσεις σε αντίστοιχους τομείς (δημόσια διοίκηση, οικονομία, υγεία, ασφάλιση κλπ) είναι ήδη σε δημόσια διαβούλευση. Παράλληλα, ενθαρρύνεται και αναπτύσσεται η συμμετοχή και ο διάλογος για το πρόγραμμα 100 μερών. Το ΠΑΣΟΚ έχει παρελθόν σε αυτό, οργανώνοντας με μοναδικό τρόπο το διάλογο του προγράμματος.
Αξιοποίηση “Πρεσβευτών”: Η Άννα Διαμαντοπούλου, ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου, ο Μίμης Ανδρουλάκης, ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, ο Σταύρος Λαμπρινίδης, ο Παναγιώτης Βρυώνης (σύμβουλος social media), ο Θόδωρος Καρούνος (σύμβουλος του προέδρου του ΠΑΣΟΚ για θέματα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης), ο καθένας στο επίπεδό του και με τα δικά του χαρακτηριστικά επιβεβαιώνουν τον κανόνα: η επικοινωνία ενός Οργανισμού στο Internet δεν μπορεί να είναι μαζική, χρειάζεται εξατομικευμένη συμβολή από πρόσωπα και προσωπικότητες.
Διασύνδεση με Διεθνείς Εμπειρίες: Πλούσια δράση σε όλα τα επίπεδα, αξιοποίηση εμπειρίας κεντροαριστερών κομμάτων, του επιτελείου Obama κλπ. Καταγραφή και διάδοση της εμπειρίας μέσα από τη Γραμματεία Διεθνών Σχέσεων.
Οφέλη – Ζημίες: Ο Γιώργος Παπανδρέου είχε σημαντικό όφελος στη μάχη του 2007 για την προεδρία κόμματος από την κινητοποίηση υποστηρικτών του στο Internet. Ευρεία απήχηση στο κοινό του Διαδικτύου. Συμμετοχή σε συζητήσεις όπου γίνεται έντονη κριτική στο ΠΑΣΟΚ.
Αδυναμίες – Σημεία που μπορεί να βελτιώσει:
- Σε τοπικές κοινωνίες όπου οι κομματικές οργανώσεις έχουν συρρικνωθεί αισθητά και απωλέσει ακτινοβολία, η Διαδικτυακή επικοινωνία (social media κλπ), θα ήταν ένα χρήσιμο εργαλείο για άντληση ενέργειας, φίλων, ελέγχου προς κομματικά στελέχη.
- Ανάγκη γεφύρωσης ψηφιακού «χάσματος» ανάμεσα σε υπερδραστήρια -στο Internet- νεαρά στελέχη/φίλους/εθελοντές, και σε αρκετά πολιτικά στελέχη πρώτης γραμμής, τα οποία εχουν περιορισμένη δραστηριότητα στον online κόσμο και -κυρίως- πρέπει να υιοθετήσουν περισσότερες τεχνολογικές λύσεις στην κυβερνητική τους δράση.
- Βελτίωση της παρουσίας στο Internet βουλευτών/δημάρχων/νομαρχών και ενίσχυση της επικοινωνίας τους με τις τοπικές κοινωνίες.
- Ανάπτυξη συζητησης και στενότερων δεσμών με τοπικές ή ειδικές Διαδικτυακές δράσεις (blogs κλπ), που αφορούν περιβαλλοντικά θέματα, τοπικη ανάπτυξη, άτομα με ειδικές ανάγκες.
- Ενίσχυση των online δομών και κοινοτήτων, σχετικών με την εκπαίδευση, ως ενός από τους δρόμους για να ξεπεραστεί το σημερινό τέλμα.
- Ανάπτυξη εντονότερου διαλόγου για τις Ψηφιακές Δεσμεύσεις, ώστε πράγματι να υλοποιηθούν από κυβερνητικά στελέχη, στην περίπτωση που το ΠΑΣΟΚ γίνει κυβέρνηση.
- Χρειάζεται η δομή και τόλμη των προτάσεων της “σφαίρας” Obama και η διαφάνεια του recovery.gov από τώρα, προφανώς, σε συνδυασμό με τα άλλα ενδιαφέροντα συστήματα που χρησιμοποιήθηκαν από την Blue State Digital (VAN, MyObama, MyGAP, κλπ).
Κώστας Καραμανλής – Νέα Δημοκρατία
Παιδεία στο Κόμμα: Δεν έγινε ποτέ κάποια οργανωμένη προσπάθεια, παρόλο που ως κυβέρνηση μπορούσε να αξιοποιήσει το κράτος και τα κοινοτικά κονδύλια για σεμινάρια κλπ.
Εθελοντές & Μέλη: Δεν υπάρχει κάποια διακριτή παρουσία της Νέας Δημοκρατίας. Σε όλες σχεδόν τις ψηφοφορίες στο Internet, η πλευρά ΝΔ έχει πολύ χαμηλότερα ποσοστά, από αυτά των δημοσκοπήσεων.
Συμμετοχή Προέδρου: Δεν έχει γίνει αντιληπτή κάποια δραστηριοποίηση του Κώστα Καραμανλή, ούτε στην παρουσία του ως Πρωθυπουργός, ούτε στις κατευθύνσεις ως Πρόεδρος του Κόμματος.
Προσωπική Δραστηριότητα Προέδρου: Δεν έχει εντοπιστεί.
Επικοινωνία Κόμματος: Περιορισμένη στο Internet, λόγω έλλειψης κατεύθυνσης από Πρόεδρο, απουσίας των στελεχών πρώτης γραμμής (πλην της ευρείας δραστηριότητας της Ντόρας Μπακογιάννη, της παρουσίας του Κωστή Χατζηδάκη και μικρού αριθμού άλλων).
Προετοιμασία Κυβερνητικού Προγράμματος: Στους χώρους πολιτών που ασχολούνται με Internet, ηλεκτρονική διακυβέρνηση, τεχνολογίες πληροφοριών κλπ, υπάρχει έντονη κριτική για έλλειψη κυβερνητικού έργου από ΝΔ και απουσία προγράμματος.
Αξιοποίηση “Πρεσβευτών”: Δεν λειτούργησε στη Νέα Δημοκρατία.
Οφέλη – Ζημίες: Δεν μπορούν να καταγραφούν σημαντικά οφέλη, πέραν της διατήρησης επαφής με τον κοσμο του Internet από το επιτελείο της Ντόρας Μπακογιάννη, την ομάδα του Κωστή Χατζηδάκη και τις επιμέρους προσπάθειες κάποιων βουλευτών και λίγων στελεχών.
Αδυναμίες – Σημεία που μπορεί να βελτιώσει:
- Κάλυψη του ελλείμματος, με αξιοποίηση του web team της Ντόρας Μπακογιάννη ή του Κωστή Χατζηδάκη ή στελεχών που την περίοδο 2004-2009 είχαν αναλάβει κρατικές θέσεις.
- Ανάδειξη στο κόμμα ορισμένων στελεχών, τα οποία έχουν ιντερνετική κουλτούρα, χαρακτήρα συμβατό με την «ήπια» ατμόσφαιρα του Διαδικτύου.
- Δημιουργία ομάδων από φίλους του κόμματος, καθώς η δραστηριότητα από εξωτερικούς συμβούλους (απαραίτητη στο στάδιο της μεταφοράς τεχνογνωσίας ή στην υλοποίηση ειδικών projects) δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ανάγκη να είναι το ίδιο το κόμμα ενεργός συμμέτοχος στα της Διαδικτυακής συζήτησης και διαδραστικής επικοινωνίας.
- Διασύνδεση με εμπειρίες άλλων συγγενών κομμάτων της Ευρώπης.
Η γλώσσα της Google για Κώστα Καραμανλή και Γιώργο Παπανδρέου
Ο Νίκος Αναγνώστου έκανε μια προσεκτική ανάλυση των στοιχείων της αναζήτησης Google για την εμφάνιση Καραμανλή – Παπανδρέου και ΠΑΣΟΚ – ΝΔ. Καταλήγει με την απορία για τις χαμηλές επιδόσεις της Νέας Δημοκρατίας και του Κώστα Καραμανλή. Η ανάλυση των ποιοτικών στοιχείων, της ενασχόλησης των δύο κομμάτων και των δύο προέδρων με το Internet και την διαδικτυακή πολιτική επικοινωνία, όπως περιγράφηκε παραπάνω, δίνει μια πρώτη ερμηνεία των αριθμών που δείχνει η Google. O Βασίλης Γουλανδρής διεύρυνε το πεδίο και κατέγραψε τις τάσεις όλων των κομμάτων στα πεδία της Google κομίζοντας και αυτός χρήσιμα συμπεράσματα.
Πληρέστερες πληροφορίες για Δράση Πολιτικών – Κομμάτων στο Internet
Σε προηγούμενη έρευνα που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Απρίλιο, καταγράφηκαν πληροφορίες για τη δραστηριότητα των κομμάτων και των πολιτικών εκείνη τη χρονική στιγμή. Μια αλλαγή από εκείνη την περίοδο είναι η ενίσχυση της παρουσίας του ΛΑΟΣ, το οποίο πχ στο Twitter εμφανίζεται πιο δραστήριο και πιο προσαρμοσμένο στη “γλώσσα” του Internet από τη Νέα Δημοκρατία. Ένα άλλο θέμα ουσίας είναι ότι σε σχέση με τις προβλέψεις εκείνης της έρευνας, φαίνεται ότι η δραστηριότητα των κομμάτων και των πολιτικών στις εθνικές εκλογές του 2009, είναι κατώτερες του αναμενομένου. Οι λόγοι είναι αρκετοί: αμηχανία, οικονομική στενότητα, επιφυλακτικότητα απέναντι σε κάποιες συζητήσιμες πλευρές των social media, overdose κλπ.
Απαραίτητη διευκρίνιση: η παραπάνω καταγραφή έγινε δυνατή χάρη στις παρατηρήσεις, υποδείξεις, διορθώσεις πέντε αναλυτών, που παρακολουθούν τα του Διαδικτύου και την πολιτική επικοινωνία, στο διεθνή και τον ελληνικό χώρο.