Το Internet είναι ένα από τα καλύτερα εργαλεία του 21ου αιώνα και μία από τις καινοτομίες που έχουν αλλάξει την ανθρωπότητα. Χάρη στο Διαδίκτυο είμαστε πιο ενημερωμένοι από ποτέ, πιο συνδεδεμένοι με τους φίλους μας από ποτέ και έχουμε πρόσβαση σε άπειρες πληροφορίες από όπου θέλουμε, όποτε το θέλουμε μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα. Πράγματα που μόλις πριν από μία δεκαετία ήταν ανήκουστα, σήμερα είναι ένα κλικ μακριά. Παράλληλα όμως, ήμαστε και πιο απροστάτευτοι από ποτέ, αν δεν χρησιμοποιήσουμε το Internet σωστά.
Σήμερα, Τρίτη 7 Φεβρουαρίου έχει καθιερωθεί η Παγκόσμια Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου με σκοπό να ενημερωθεί ο κόσμος για τη σωστή χρήση του Διαδικτύου και τις παγίδες του. Αυτή τη μέρα τρία φιλανθρωπικά ιδρύματα — Childnet, South West Grid for Learning και Internet Watch Foundation — διοργανώνουν καμπάνιες σε όλο τον κόσμο για την ενημέρωση των χρηστών και η φετινή έχει μόττο: «Be the change: unite for a better internet» (Γίνετε εσείς η αλλαγή: ενωθείτε για ένα καλύτερο διαδίκτυο). Πέρσι προσέλκυσαν 2.8 εκατομμύρια παιδιά και 2.5 εκατ. γονείς.
Στο σημερινό αφιέρωμα του XBLOG.GR θα σας πούμε και εμείς μερικές συμβουλές για να μείνετε προστατευμένοι στο Διαδίκτυο, αλλά και ανώνυμοι.
Για αρχή όμως έχουμε κάποιους βασικούς “κανόνες” που πρέπει όλοι να εφαρμόσετε:
- Να δημιουργείτε ισχυρούς κωδικούς ασφαλείας με 8 ή περισσότερους χαρακτήρες, με συνδυασμό πεζών και κεφαλαίων γραμμάτων, νούμερων και συμβόλων. Όπως θα έχετε ακούσει πολλές φορές, μην βάζετε όνομα, νούμερα ή ημερομηνίες γέννησης που άλλοι μπορούν να μαντέψουν.
- Μην χρησιμοποιείτε το site της τράπεζας σε δημόσιο WiFi αν δεν είναι απαραίτητο. Είναι πολύ εύκολο κάποιος να κλέψει δεδομένα σε δημόσιο WiFi.
- Μην πατάτε σε ύποπτα links σε emails.
- Ποτέ μα ποτέ μην δίνετε κωδικούς σε κανέναν, εκτός αν είστε στο επίσημο site της εταιρίας και απαιτείται για κάποια ενέργεια. Καμία εταιρία ή καμία τράπεζα δεν θα σας ζητήσει τον κωδικό σας (πολύ απλά δεν τον χρειάζονται)!
- Ποτέ μην χρησιμοποιείτε ξανά τον κωδικό του κύριου email σας σε άλλες υπηρεσίες.
- Να χρησιμοποιείτε anti-virus ακόμα και αν έχετε Mac υπολογιστή. Στο Android δεν χρειάζονται αλλά δεν βλάπτει τίποτα να έχετε ένα (πέρα από την μπαταρία).
- Μην αποδέχεστε αιτήματα φίλων από άτομα που δεν γνωρίζετε.
- Μην κοινοποιείτε δημόσια αισθητές πληροφορίες στα κοινωνικά δίκτυα, ειδικά στο Twitter.
- Υπηρεσίες όπως τα Find My iPhone, Android Lost και BlackBerry Protect σας επιτρέπουν να εντοπίζετε το κινητό σας άμα το χάσετε, ή και να το κάνετε reset. Χρησιμοποιήστε τες.
- Αγοράστε online μόνο σε αξιόπιστα καταστήματα με καλές κριτικές.
- Βάλτε κωδικό πρόσβαση σε όλες σας τις συσκευές (υπολογιστές, laptops, tablets, smartphones κτλ).
Η επιλογή ενός κωδικού
Η χρήση ενός ισχυρού κωδικού είναι απαραίτητη άμα θέλετε να είστε ασφαλής online. Παρόλα αυτά, έρευνα που διεξήγαγε η YouGov για λογαριασμό της Google, αποκαλύπτει ότι το 54% των Έλληνες millennials (θεωρούνται όσοι γεννήθηκαν μετά το ’80) που ερωτήθηκαν, χρησιμοποιούν τον ίδιο κωδικό πρόσβασης για κάποιους ή για τους περισσότερους από τους λογαριασμούς τους, κυρίως (72%) επειδή είναι δύσκολο να θυμούνται τόσους κωδικούς πρόσβασης.
Σχετικά με τους ίδιους τους κωδικούς πρόσβασης, το 12% των ερωτηθέντων έχουν χρησιμοποιήσει στο παρελθόν την λέξη “password”, το 14% έναν συνδυασμό από συνεχόμενα νούμερα στο πληκτρολόγιο (για παράδειγμα “12345”), ενώ 20% χρησιμοποιούσαν τη στιγμή της έρευνας έναν κωδικό πρόσβασης που περιλάμβανε το όνομά τους ή τα αρχικά τους. Συνολικά, το 52% δήλωσαν ότι οι γονείς τους δεν τους έχουν μιλήσει ποτέ για την διαδικτυακή ασφάλεια και την σημασία της χρήσης ισχυρών κωδικών πρόσβασης.
Από την άλλη πλευρά, το 76% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι χρησιμοποιούν την υπηρεσία προστασίας της Google, “Επαλήθευση σε 2 βήματα”. Η επαλήθευση 2 βημάτων είναι ένα πολύ καλό χαρακτηριστικό που διαθέτουν οι περισσότερες γνωστές υπηρεσίες — και το οποίο πρέπει να αρχίσετε να χρησιμοποιείτε — επειδή ακόμα και αν μαντέψουν ή κλέψουν τον κωδικό σας, θα πρέπει να πληκτρολογήσουν έναν προσωρινό κωδικό που θα σταλεί στο κινητό σας τηλέφωνο. Με αυτό το τρόπο είναι αδύνατη η είσοδος στον λογαριασμό σας εάν δεν έχουν το κινητό σας. Για να το ενεργοποιήσετε θα πρέπει να πάτε στις ρυθμίσεις της υπηρεσίας που σας ενδιαφέρει (ξεκινήστε με την Google ή τη Microsoft).
Καταλαβαίνουμε ότι η επιλογή και η απομνημόνευση κωδικών είναι δύσκολη, ωστόσο υπάρχει μια λύση: password managers. Τα προγράμματα διαχείρισης κωδικών πρόσβασης παράγουν ισχυρούς κωδικούς και ύστερα τους αποθηκεύουν για να μην τους ξεχάσετε ποτέ. Ένα από αυτά τα προγράμματα είναι το LastPass το οποίο πρόσφατα έγινε δωρεάν για όλες τις πλατφόρμες.
Προσωπικά, λόγω της δουλειάς μου, έχω πάνω από 350 κωδικούς και χρησιμοποιώ το Enpass που δεν βασίζεται σε online υπηρεσίες. Είναι εντελώς δωρεάν για υπολογιστές, αλλά κοστίζει 10€ για τα κινητά. Άμα θέλετε να έχετε τον απόλυτο έλεγχο των δεδομένων σας αξίζει να δοκιμάσετε αυτό.
Διαβάστε επίσης: Τι θα κυκλοφορήσει η Apple μέσα στο 2017;
Πως να παραμείνετε ανώνυμος
Το Internet είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας μας, όμως τα δεδομένα και η ιδιωτικότητα μας στο διαδίκτυο είναι εκτεθειμένα σε σοβαρότατους κινδύνους. Για να μην μπορούν να σας εντοπίσουν οι κυβερνήσεις θα πρέπει να πάρετε μερικά μέτρα.
Το πρώτο και το πιο σημαντικό είναι το Virtual Private Network, ή πιο απλά “VPN”. Μία VPN υπηρεσία κρυπτογραφεί τα δεδομένα και τα στέλνει μέσω δικών της servers. Με αυτό το τρόπο μπορείτε να ξεκλειδώσετε sites που είναι κλειδωμένα στη χώρα σας ή στο δίκτυό σας και παραμένετε ανώνυμοι. Επίσης μπορείτε να κατεβάζετε torrents άφοβα, αφού ο πάροχος τηλεφωνίας/Internet (ISP) δεν “βλέπει” τη κίνησή σας.
Μια καλή υπηρεσία που πραγματικά σε προστατεύει και δεν σου μειώνει την ταχύτητα λήψης δεδομένων, κοστίζει. Θα μπορούσα να σας πω διάφορες καλές υπηρεσίες, αλλά αυτό είναι καλό θέμα για άλλο αφιέρωμα. Εγώ χρησιμοποιώ και σας προτείνω το VPN Unlimited το οποίο είναι διαθέσιμο σε κάθε πλατφόρμα, κόβει τις ταχύτητες στο ελάχιστο και έχει ελληνικό server για ακόμα καλύτερες ταχύτητες. Έχει χαμηλές χρεώσεις τον μήνα, όμως μπορείτε να βρείτε προσφορές σε sites για να πάρετε πρόσβαση για όλη σας την ζωή με €30.
Αν δεν θέλετε να πληρώσετε, πολύ καλό είναι το Betternet. Τα δωρεάν VPN όμως δεν έχουν καλές ταχύτητες και δεν έχουν πολλούς servers.
Για να παραμείνετε ανώνυμοι θα πρέπει επίσης να αντικαταστήσετε το Google με το DuckDuckGo που δεν σας παρακολουθεί για να δείχνει διαφημίσεις, δεν θα πρέπει να ανεβάζετε τα αρχεία σας σε cloud υπηρεσίες (εκτός αν υπάρχει κρυπτογράφηση όπως στο MEGA Cloud) και δεν θα πρέπει να μοιράζεστε πολλά στα κοινωνικά δίκτυα. Επίσης θα πρέπει να εγκαταστήσετε το Disconnect που απενεργοποιεί διάφορα στα sites που μπορούν να σας παρακολουθούν.
Ακόμη, για μέγιστη ασφάλεια μπορείτε να καλύψετε την κάμερα του υπολογιστή με μια μαύρη μονωτική ταινία (κάτι που κάνει ακόμα και ο ιδρυτής του Facebook).
Πως να προστατέψω τα παιδιά μου
Αν είστε γονέας και δεν θέλετε τα παιδιά σας να μπαίνουν σε επικίνδυνα sites μπορείτε μέσω του router σας να μπλοκάρετε αυτά τα sites ή να εγκαταστήσετε ένα λογισμικό σε κάθε συσκευή που χρησιμοποιεί.
Ακόμα και τα φθηνά routers διαθέτουν τους γνωστούς “γονικούς ελέγχους” αλλά θα πρέπει να ψάξετε στο Internet πως να ρυθμίσετε το δικό σας μοντέλο. Για τον Firefox και τον Chrome στο PC υπάρχει το δωρεάν πρόσθετο “Block Site”.
Σύνοψη
Σε γενικές γραμμές, δεν είναι δύσκολο να παραμείνετε ασφαλείς και ανώνυμοι στο Διαδίκτυο. Θα πρέπει απλά να χρησιμοποιείτε password managers και ένα καλό VPN app, δεν θα πρέπει να μπαίνετε σε ύποπτα sites και δεν θα πρέπει να μοιράζεστε πολλές πληροφορίες online. Εφόσον έχετε ισχυρούς κωδικούς κανείς δεν θα μπορέσει να σας παραβιάσει.